งานวิจัย

งานวิจัยเรื่อง..ผลของการจัดประสบการณ์เสริมทางวิทยาศาสตร์ที่มีต่อทักษะการสังเกตของเด็กปฐมวัย

คณะผู้วิจัย

คุณสุวิทย์  วรรณศรี

คุณสมบูรณ์  พานิชศิริ

สังกัด มหาวิทยาลัยราชภัฏเพรชบูรณ์

ความมุ่งหมายของการศึกษา

1.เพื่อเปรียบเทียบทักษะการสังเกตของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์นอกชั้นเรียน ก่อนและหลังการทดลอง

2.เพื่อเปรียบเทียบทักษะการสังเกตของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์แบบปกติ ก่อนและหลังการทดลอง

3.เพื่อเปรียบเทียบทักษะการสังเกตของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์นอกชั้นเรียน กับเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์แบบปกติ

ขอบเขตของการวิจัย

1.ประชากร : ประชากรที่ใช้ในการศึกษาเป็นเด็กปฐมวัยชาย-หญิง อายุระหว่าง 5-6 ปี กำลังศึกษาอยู่ชั้นอนุบาลปีที่ 2 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2550 โรงเรียนเมืองเพชรบูรณ์ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1
2.กลุ่มตัวอย่าง : เป็นเด็กนักเรียนชาย - หญิง อายุระหว่าง 5-6 ปี กำลังศึกษาชั้นอนุบาลปีที่ 2 จำนวน 30 คน แล้วจับฉลากเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 15 คน

นิยามศัพท์เฉพาะ

ทักษะการสังเกต หมายถึง ความสามารถในการรับรู้ด้วยการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้นและการจับต้อง ซึ่งวัดโดยแบบประเมินทักษะการสังเกตที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นเกี่ยวกับ
1.คุณลักษณะของวัตถุ หมายถึง ลักษณะทางกายภาพของวัตถุเกี่ยวกับรูปทรง เสียง รสชาติ กลิ่น และลักษณะพื้นผิว
2.คุณลักษณะของวัตถุ หมายถึง การคะเนหรือประเมินลักษณะของวัตถุสิ่งของเกี่ยวกับขนาดและปริมาณ
3.คุณลักษณะของวัตถุ หมายถึง การเปลี่ยนลักษณะทางกายภาพที่สามารถเห็นได้อันได้แก่ สี ตำแหน่ง เสียง รสชาติ กลิ่น และรูปร่าง

วิธีการดำเนินการศึกษาค้นคว้า

สุ่มนักเรียน 30 คน โดยวิธีการจับฉลาก กำหนดเป็นกลุ่มทดลอง กลุ่มควบคุม กลุ่มละ 15 คน ดังนี้
กลุ่มทดลอง : ได้รับการจัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์นอกชั้นเรียน
กลุ่มควบคุม : ได้รับการจัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์แบบปกติ

เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้า

1.แผนการจัดประสบการณ์
2.แบบประเมินทักษะการสังเกต : ประกอบด้วยคำถามเกี่ยวกับการสังเกต 3 คำถาม ดังนี้
     คำถามที่ 1 ด้านคุณลักษณะ
     คำถามที่ 2 ด้านการกะประมาณ
     คำถามที่ 3 ด้านการเปลี่ยนแปลง


การดำเนินกิจกรรมในกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง ใช้เนื้อหาในหน่วยเดียวกันต่างกันที่การจัดกิจกรรมดังนี้

กลุ่มทดลอง (จัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์ นอกชั้นเรียน)

กลุ่มควบคุม (จัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์ แบบปกติ)

ขั้นที่ 1 ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน               ครูบอกจุดประสงค์ของการศึกษา                    ประจำวัน ขั้นที่ 2 ขั้นกิจกรรม             : ครูพาเด็กออกไปศึกษาในสถานที่ ที่               กำหนดไว้ตามจุดประสงค์             : ครูให้เด็กสังเกตวัตถุหรือเหตุการณ์               โดยใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5              : ครูถามคำถามเพื่อโยงเกี่ยวกับ                       ทักษะการสังเกตตามจุดประสงค์                     ของแต่ละกิจกรรมในด้าน                     - คุณลักษณะ                     - การกะประมาณ                     - การเปลี่ยนแปลง ขั้นที่ 3 ขั้นสรุปผล             เป็นขั้นที่เด็กและครูสรุปผลการสังเกตจากกิจกรรม โดยใช้สถานที่ศึกษาหรือใกล้เคียงตามความเหมาะสม

ขึ้นที่ 1 ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน               ครูบอกจุดประสงค์ของการศึกษา                   ประจำวัน ขั้นที่ 2 ขั้นกิจกรรม              ครูใช้กิจกรรมการอธิบาย เล่านิทาน                การศึกษานอกสถานที่ การอภิปราย                การสาธิต การเล่นเกม และการ                        ทดลอง ขั้นที่ 3 ขั้นสรุปผล              เด็กและครูร่วมกันสรุปผลการสังเกต              จากกิจกรรม

สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล

- หาค่าเฉลี่ยของคะแนน
- การเปรียบเทียบความต่างของคะแนนเฉลี่ยระหว่าง 2 กลุ่ม

ผลการวิเคราะห์ข้อมูล

แสดงให้เห็นว่า ก่อนการทดลองเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์นอกชั้นเรียน และเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์หน่วยเน้นวิทยาศาสตร์แบบปกติมีทักษะการสังเกตหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลอง

สรุปผลการทดลอง

ข้อสังเกตที่ได้จากการวิจัย
1.เนื่องจากรูปแบบการจัดประสบการณ์นอกชั้นเรียนโดยการให้เด็กได้สัมผัส สังเกตกับธรรมชาติสิ่งแวดล้อมโดยตรงเด็กยังไม่คุ้นเคย ดังนั้นในระยะแรกๆของการทดลอง เด็กจึงยังไม่ค่อยกล้าลงมือกระทำกิจกรรมนอกเหนือจากที่ครูแนะนำ แต่เมื่อครูใช้คำถามกระตุ้นให้เด็กคิด ให้เด็กสังเกต พบว่า เด็กกล้าแสดงออก กล้าคิด และมีวิธีการสังเกตนอกเหนือจากที่ครูแนะนำมากขึ้น
2.จากการศึกษาในเด็กกลุ่มทดลอง พบว่า นอกจากเด็กจะมีทักษะการสังเกตมากขึ้นแล้ว ยังพบว่าการจัดประสบการณ์นี้มีส่วนส่งเสริมให้เด็กมีระเบียบวินัย เช่น การเดินแถว มีการให้ความร่วมมือต่อกลุ่มมากขึ้น โดยการใช้อุปกรณ์ร่วมกัน เช่น แว่นขยาย